Η τύχη των Εκκρεμών Δικών επί των Ασφαλιστικών Εκκαθαρίσεων που επέρχονται μετά την 1/1/2016 (Ν.4364/2016)
Ο Γολγοθάς των παθόντων – Δικαιούχων αποζημιώσεως και η ανάγκη τερματισμού του
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΕΛΕΤΗΣ
Η διάταξη του άρθρου 239 αριθ. 3 εδαφ. β΄του Ν. 4364/2016 με την οποία προβλέπεται η αναστολή των ατομικών διώξεων των δικαιούχων απαιτήσεων από ασφάλιση κατά της ασφαλιστικής επιχείρησης που τελεί υπό εκκαθάριση κατά την άποψή μας δεν ισχύει στην περίπτωση των εκκρεμών δικών. Η υιοθέτηση της αντίθετης άποψης οδηγεί σε ευθεία σύγκρουση προς τις θεμελιώδεις διατάξεις των άρθρων 225 αριθ.2 και 325 του ΚΠολΔικ. Ο εφαρμοστής του δικαίου οφείλει να άρει αυτή τη σύγκρουση με τη μέθοδο της «τελολογικής συστολής» και, κινούμενος μέσα στα πλαίσια της ανεύρεσης της πραγματικής βούλησης του νομοθέτη, να εναρμονίσει τη νομοθετική αστοχία που προήλθε από τη συγκεκριμένη διάταξη, εντάσσοντάς την μέσα στο πλέγμα των θεμελιωδών ρυθμίσεων του ΚΠολΔικ.
Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Με το ζήτημα των ερμηνευτικών προβλημάτων που δημιούργησε για τον εφαρμοστή του δικαίου ο Ν. 4346/2016 ασχοληθήκαμε σε προηγούμενη μελέτη μας, η οποία δημοσιεύθηκε σε αυτό το περιοδικό (τόμος 2017 σελ. 290 κ.επ.). Εκεί παρουσιάσαμε τις δυσχέρειες και τα αδιέξοδα που δημιουργούσε η κατάργηση της αυτοδίκαιης υπεισέλευσης του Επικουρικού Κεφαλαίου (εφεξής ΕΚ) στις δίκες οι οποίες ήσαν εκκρεμείς όταν ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας μιας ασφαλιστικής επιχείρησης του κλάδου αστικής ευθύνης από αυτοκίνητα οχήματα. Η κατάργηση αυτή έγινε με το άρθρο 53 του Ν. 4438/2016. Η άποψη που υποστηρίξαμε σε αυτή τη μελέτη ήταν ότι οι εκκρεμείς δίκες σε υφιστάμενες έως και την 31-12-2015 ασφαλιστικές εκκαθαρίσεις συνεχίζονται από το ΕΚ, παρά την κατάργηση από τον πάρα πάνω νόμο της σχετικής διάταξης, δηλαδή της διάταξης του άρθρου 25 παρ. 4 του ΠΔ 237/1986. Η ερμηνευτική μέθοδος την οποία υιοθετήσαμε για να καταλήξουμε στο πάρα πάνω συμπέρασμα ήταν η μέθοδος της «τελολογικής συστολής». Υποστηρίξαμε ακόμα ότι στις εκκαθαρίσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων οι οποίες επέρχονται από την 1-1-2016 και εφεξής εφαρμόζεται η διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 242 του Ν. 4364/2016, δηλαδή η αναγγελία των απαιτήσεων στον ασφαλιστικό εκκαθαριστή, η επαλήθευση αυτών των απαιτήσεων και η σύνταξη από τον τελευταίο κατάστασης βεβαιωμένων απαιτήσεων. Στην πάρα πάνω μελέτη μας δεν ασχοληθήκαμε καθόλου με το ζήτημα των εκκρεμών δικών επί ασφαλιστικών εκκαθαρίσεων οι οποίες επήλθαν από την 1-1-2016 και εφεξής. Και αυτό διότι η μελέτη αυτή είχε περιορισμένο αντικείμενο έρευνας, το οποίο εντοπιζόταν ακριβώς στο ζήτημα του δικονομικού τρόπου προβολής των αξιώσεων κατά του ΕΚ επί ασφαλιστικών εκκαθαρίσεων υφισταμένων έως την 31-12-2015. Όμως η επίλυση του προβλήματος των εκκρεμών αυτών δικών αποδείχθηκε ότι είναι το πλέον δυσχερές και ακανθώδες ερμηνευτικό ζήτημα που δημιουργείται από την εφαρμογή αυτού του νόμου, όπως κατέδειξε η μέχρι σήμερα νομολογία των δικαστηρίων της χώρας μας, η οποία έχει διχαστεί.
ΙΙ. ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΕΚΚΡΕΜΕΙΣ ΔΙΚΕΣ ΕΠΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΠΕΡΧΟΝΤΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 1-1-2016.
Τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργεί ο πάρα πάνω νόμος, ως προς τις εκκρεμείς δίκες επί ασφαλιστικών εκκαθαρίσεων που επέρχονται μετά την 1-1-2016, αντικατοπτρίζονται με ενάργεια στις εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις τις οποίες υιοθέτησαν τα δικαστήρια της χώρας μας ως προς το ζήτημα αυτό. Η ασάφεια και τα κενά του νόμου στο πολύ σημαντικό ζήτημα των εκκρεμών δικών, αποτέλεσαν στοιχείο ερμηνευτικής δοκιμασίας για τους έλληνες δικαστές, οι οποίοι κλήθηκαν να εφαρμόσουν το νόμο και να καλύψουν τα κενά αυτά που άφησε ο νομοθέτης της χώρας μας. Πρέπει να τονισθεί ότι ο έλληνας νομοθέτης είχε πλήρη ελευθερία κινήσεων να προβεί στις ενδεδειγμένες ρυθμίσεις αφού η σχετική κοινοτική οδηγία[1] την οποία ενσωμάτωσε στην ελληνική νομοθεσία με τον Ν. 4364/2016 δεν του έθετε περιορισμούς. Ειδικώτερα η οδηγία αυτή άφησε την ευχέρεια στον εθνικό νομοθέτη να ρυθμίσει τις διαδικασίες και τον τρόπο της εκκαθάρισης (άρθρο 274 παρ. 1 της οδηγίας σε συνδυασμό με την αιτιολογική σκέψη 127 του προοιμίου αυτής). Εφαρμόζοντας αυτή την ευχέρεια που του παρείχε η ενωσιακή νομοθεσία ο έλληνας νομοθέτης καθιέρωσε ως εφαρμοστέο γενικά στην διαδικασία της ασφαλιστικής εκκαθάρισης το ελληνικό δίκαιο και ειδικώτερα ως προς τα αποτελέσματα στις εκκρεμείς δίκες (άρθρο 246 παρ. 1 και παρ. 2 στοιχ. ε΄του Ν. 4364/2016).